De vier fundamenten voor eHealthoplossingen

Waar moet eHealth-innovatie aan voldoen?

9 september 2021

De druk op de gezondheidszorg is door COVID-19 in rap tempo toegenomen. Dit heeft ook een versnelling van digitale zorg teweeggebracht. EHealth is geen doel op zichzelf, maar is wel een middel om die druk op de gezondheidszorg te verlichten en daarmee de kwaliteit en kosten toekomstbestendig te houden.

Een belangrijke leidraad voor eHealthoplossingen is de quadruple aim: het verbeteren van de gezondheid van de populatie, de zorgkosten verlagen, de kwaliteit van de zorg verhogen en de ervaring van de zorgverlener verbeteren. Ondanks deze leidraad zien wij vaak in de praktijk dat opschaling van eHealthoplossingen lastig is. Vanuit deze ervaring delen wij in dit artikel de vier fundamenten waaraan eHealthoplossingen moeten voldoen om succesvol ziekenhuisbreed te implementeren. Deze kunnen gebruikt worden bij het selecteren van eHealthoplossingen. De fundamenten geven wij weer als een piramide, waarbij de onderste fundamenten de belangrijkste zijn. Elk fundament is voorwaardelijk voor het fundament wat daarboven ligt.

Fundament 1: Het sluit aan op de randvoorwaarden en vraag vanuit de zorg

De eHealthoplossing moet de bepaalde behoeften van een zorgverlener vervullen en zal dan als een ‘must-have’ worden beschouwd. Een klassiek voorbeeld van innovatie in de zorg is het elektronisch patiëntendossier (EPD). Voorheen werd alles genoteerd in papierendossiers, wat in grote administratiekasten werd opgeslagen. Zorgverleners konden niet eenvoudig de gegevens van een patiënt opzoeken, het was lastig de gegevens te delen met andere (interne) collega’s en dossiers raakte wel eens kwijt. Een randvoorwaarde voor het EPD was dat bovenstaande problemen opgelost werden met de nieuwe zorginnovatie. Doordat deze wensen als ‘must-have’ werden beschouwd en aansloten op de behoefte vanuit de zorg, wordt het EPD nu nog steeds succesvol landelijk gebruikt en kan niemand zich meer voorstellen dat het anders is geweest.

Fundament 2: De techniek moet goed werken (technisch én functioneel)

Dit lijkt misschien een schot voor open doel, maar is een essentieel aspect waar niet altijd aan wordt voldaan. In theorie kan een techniek heel goed klinken, in de praktijk kan de werking ervan tegenvallen. Denk aan een trage performance, het (te) vaak vastlopen of te veel inspanning voor de gebruiker om het werkend te krijgen. Een eHealthinnovatie dient, net als nieuwe medicatie, een fase-2-onderzoek te doorstaan. De innovatie moet tenminste net zo goed werken als de voorheen gebruikte methode. Daarom is het belangrijk om kritisch te kijken naar de technische- en functionele implicaties die de techniek heeft.

Voldoet de techniek aan de eisen en volgt er een implementatietraject, dan zie je vaak in de zorg dat er bij de verspreiding van de innovatie, net als in de ‘normale’ wereld van digitale innovatie, early-adopters zijn. Dit zijn gebruikers die de techniek als eerste omarmen. Bijvoorbeeld een zorgverlener die affiniteit heeft met eHealth en wordt gezien als pionier en ambassadeur. Ze zijn sneller geneigd om een nieuwe oplossing in gebruik te nemen zonder negatieve bijgedachten, ook als de oplossing nog niet optimaal functioneert. Als voor hen de techniek niet werkt volgens de minimale standaard en vroegtijdige problemen niet verholpen worden, dan is het gegarandeerd dat de groep er na, de early-majority, niet zal volgen. Als de techniek wel goed werkt, dan zal de early-adopter anderen enthousiasmeren, wat zorgt voor een grotere verspreiding en gebruik van de innovatie. Dit is te zien bij de pijl (tipping point) op onderstaande afbeelding. Het enthousiasmeren van de early-adopter is daarom essentieel!

Verspreiding van innovatie theorie van Rogers, aantal gebruikers in percentages uitgedrukt

Fundament 3: Gemakkelijke implementatie

‘De weg van de minste weerstand’, dit geldt niet alleen voor natuurlijke fenomenen, maar ook voor het implementeren van eHealthoplossingen. De oplossing moet technisch en functioneel gemakkelijk aansluiten op de huidige situatie. In de ideale situatie sluit de nieuwe techniek naadloos aan op de al bestaande technische infrastructuur. Wanneer een eHealthoplossing dit kan, betekent het ook dat het technisch opschalen gemakkelijk kan in verschillende bestaande infrastructuren in uw ziekenhuis.

Naast dat het technisch gezien makkelijk aan te sluiten is, moet het ook functioneel makkelijk te implementeren zijn. Hierbij is het van belang dat de eHealthoplossing zo veel mogelijk ‘plug and play’ is en geïntegreerd is in al bestaande software. Dat houdt in dat de gebruiker bijvoorbeeld niet een extra pasje, inlog of aparte applicatie moet benaderen om gebruik te maken van de eHealthoplossing.

Een gemakkelijke implementatie voorkomt onnodige frustratie zowel bij de eindgebruiker, als bij de technici. Waardoor vervolguitbreidingen makkelijker zijn uit te voeren.

Fundament 4: Snelle implementatie

Naast een gemakkelijke implementatie is snelheid ook van belang. Niemand zit te wachten op een implementatie die maanden tot jaren duurt. Energie van het team raakt op als er geen tastbaar resultaat op de horizon ligt. De eindgebruikers haken af, omdat ‘het toch al zo lang duurt’. Daarnaast loop je ook het risico dat er in de tussentijd een nieuwe ontwikkeling op de markt komt die beter werkt.

Tenslotte is een snel te implementeren eHealthoplossing ook sneller uit te breiden in het ziekenhuis. Niet alleen qua tijd wat er geïnvesteerd dient te worden, maar ook als ‘verkoop’ naar andere afdeling. Als de 3 bovenstaande fundamenten aanwezig zijn en de volgende gebruiker krijgt te horen dat hij/zij binnen afzienlijke tijd hier gebruik van kan maken? Dan heeft de gebruiker in de meeste gevallen geen reden om nee te zeggen.

Casus uit de praktijk

Een mooi voorbeeld waar bovenstaande fundamenten in de zorg belangrijk bleken, is de digitale beeldenuitwisseling tussen zorginstellingen. Momenteel is het landelijk mogelijk om beelden via XDM (DVD-Exit), en regionaal via XDS, uit te wisselen. Voorheen werden de beelden transmuraal gedeeld door middel van DVD’s of SFTP. Deze technieken hebben echter vele nadelen (DVD’s raken kwijt, niet elk ziekenhuis heeft SFTP, etc.). De behoefte/zorgrandvoorwaarde voor de gebruiker is om snel en efficiënt beelden uit te kunnen wisselen met alle zorginstellingen (fundament 1). Hiervoor moet de techniek onder andere stabiel zijn en een hoge performance hebben (fundament 2). Een gemakkelijke en snelle implementatie heeft voor zowel de gebruikers als de beheerders een motiverende werking (fundament 3 & 4).

Beide technieken voldoen aan de behoefte van de zorg om digitaal beelden uit te wisselen (fundament 1). Echter in het huidig beeldenuitwisselinglandschap merken wij dat er verschillen zijn tussen XDS en XDM op fundament 2,3 en 4. Op het gebied van performance sluiten de systemen niet altijd aan op de wens van de gebruikers van bepaalde casuïstiek (denk bijvoorbeeld aan de trombectomiepatiënt, waarbij de vuistregel “time is brain” geldt). De gebruikers zullen geneigd zijn terug te vallen op de oude techniek als de nieuwe techniek niet snel genoeg aansluit op de behoefte. Doordat de eHealthoplossing wel voldoet aan het eerste fundament, zal de gebruiker deze initieel accepteren. Doordat het tweede fundament echter wankel is, zien wij in de praktijk dat gebruikers sneller de optie kiezen met een stabieler tweede fundament. Daarnaast zien wij dat gebruikers en beheerders meer tevreden zijn met de techniek die snel en gemakkelijk het gewenste resultaat levert. Hierdoor hebben zij meer tijd en energie om andere taken en zorg-verbeterende projecten op te pakken!

Wij als PinkRoccade Ziekenhuizen vinden dat eHealth moet staan als een huis, krachtig en blijvend, met een stevig fundament.

eHealth fundamenten piramide PinkRoccade Ziekenhuizen

Wilt u weten wat er nodig is om een eHealthoplossing succesvol te implementeren in uw ziekenhuis? Neem dan contact op met Renate Steenvoorden Renate.Steenvoorden@PinkRoccade.nl | 0627321909.

Meer lezen over de implementatie van transmurale gegevensuitwisseling? Klik hier.

Meer nieuws lezen?

Meer weten over onze dienstverlening? Hier leest u alle relevante nieuwsberichten, artikelen en ervaringen van klanten die u voor gingen.

Meer bekijken?

Blijf op de hoogte

Laat uw gegevens hieronder achter om u in te schrijven voor onze nieuwsbrief.

* Verplicht veld. Geen zorgen: uw gegevens zijn veilig. We sturen alleen als we informatie voor u hebben. Reken op maximaal 2 e-mails per maand.

“Ik sta voor u klaar”

Renate Steenvoorden
BU Manager Ziekenhuizen

Benieuwd naar ons? Bel gerust met Renate op 06 2732 1909
Of e-mail naar Renate.Steenvoorden@pinkzlc.nl
Liever teruggebeld worden? Vul dan ons terug-bel-formulier in